مناهج

به‌روز کردنِ نرم‌افزار اداره حکومت اسلامی

مأموریت حوزه‌های علمیه در گام دوم انقلاب

علی مهدوی

یک. دستاورد گام اول؛ نرم‌افزار انقلاب اسلامی

روزی که نهضت اسلامی به رهبری حضرت امام به پیروزی رسید و طاغوت سرنگون شد؛ کل جهان دچار یک شوک عمیق شد.
انقلابی برآمده از متن یک دین! دینی که داعیه‌دار اصلی قیام علیه باطل و ظلم است؛
قیام ولو با دست خالی؛ اما بوسیله وحدت کلمه ذیل پرچم توحید و با سرمایه‌ی توکل و ایثار و مواسات.
انقلاب اسلامی پیروز شد و آرام آرام مفاهیم جهاد و ظلم‌ستیزی و تقابل با صهیونیسم و استکبار، جلوه‌های عملی خود را نشان داد؛ حتی فلسطین که زیر چکمه رژیم صهیونیستی در حال محوشدن کامل بود، با حوادث انقلاب اسلامی به خود آمد، بیدار شد و به مقاومت، دلگرم و امیدوار گردید.

دو. نقش ویژه روحانیت در استقرار نظام اسلامی

امام عظیم‌الشأن انقلاب اسلامی، مفاهیم ناب اسلامی را که صرفا در حد آرمان‌های انقلابی بودند، به منصه‌ی عمل آورد؛
حالا این روحانیون بودند که همچون زنبور عسل شهد آن را در سرتاسر ایران منتشر کردند و در اثر آن مجاهدت‌ها و تبلیغ‌ها، طاغوت و طاغوتیان، از بین رفته و نظام اسلامی مستقر شده بود.
در ادامه توانستیم از همه ترورها و ناملایمات و خیانت‌ها و خنجرهای از پشتِ مسلمان‌نمایان به سلامت عبور کنیم و حتی جنگ تحمیلی هشت ساله را با نرم افزار انقلاب اسلامی که ریشه در قرآن و سنت و اجتهاد شیعی داشت، مدیریت کنیم.
با فقدان مطهری‌ها و بهشتی‌ها، در کوران تهاجم فرهنگی دشمن و اذناب داخلی آن نیز مصباح یزدی‌ها نگذاشتند استحاله فکری نظام گفتمانی جمهوری اسلامی صورت پذیرد.

#طریق_تحول

📝 شرط دوم: فداکاری
👤 علامه مصباح یزدی


🔹 روحیه #فداکاری باید در ما هم باشد. اگر شما در مسیری قدم گذاشتید و برای کاری اقدام کردید که نفعش عاید شخص شما نمی‌شود و حتی ممکن است تحصیلات شما عقب بیفتد اما نتیجه این کار برای آیندگان مفید است، فداکاری کرده‌اید. این روحیه باید در شما باشد تا بتوانید تحول ایجاد کنید.


🔹 در گذشته گاهی افراد از تغییر برنامه‌های درسی حوزه انتقاد می‌کردند و به شوخی می‌گفتند: «شما ما را #موش_آزمایشگاهی کرده‌اید، هر روز برنامه‌ای می‌ریزید و روی ما آزمایش می‌کنید.»
این کار اشکالی ندارد، چون انسان هم احتیاج به آزمایشگاه دارد، جامعه آزمایشگاه است.

✅ به هر حال کسانی که می‌خواهند تحولی در جامعه ایجاد کنند، یک برنامه کامل بی‌عیب را از اول نمی‌توانند طراحی کنند. برنامه‌ای را باید مدتی عمل کنند تا عیبهایش ظاهر بشود، بعد تغییر دهند و اصلاح کنند. باید این راه‌ها را بروند تا برنامه تدریجا تکامل پیدا کند. این مسائل طبیعی است.

📌 ادامه دارد...

بررسی سه شرط لازم برای تحول آفرینی در حوزه علمیه

چه کسانی می‌توانند حوزه را متحول کنند؟

 ایرانِ بحران‌زده پیش از انقلاب اسلامی

در هر اجتماعی، کمبودهایی و گاهی بحران‌هایی به طور ناخواسته پیش می‌آید. کمبودهای طبیعی جامعه، به تدریج با یک حرکت اصلاحی ملایم قابل جبران است؛ اما وقتی به حد یک بحران رسید، دیگر آن حرکتهای آرام نمی‌تواند کمبودها را علاج کند و به یک حرکت سریع‌تر و قوی‌تر که معمولا انقلاب نامیده می‌شود، احتیاج است. شما دایره انقلاب را خیلی گسترده بدانید و آن را تنها در انقلاب‌های سیاسی منحصر نکنید، جامعه اسلامی ایران، در بیش از نیم قرن، دچار بحران‌های فکری، فرهنگی و دینی فراوانی شد و این به سبب یک حرکت طبیعی یا کمبودهای عادی نبود، بلکه دست‌هایی در کار بوده که با نقشه‌های شیطانی و حساب‌شده این مشکلات را برای جامعه ما پیش آورده بود. البته این مسأله منحصر به ایران نبود، بلکه همراه ایران و شاید اندکی قبل از آن، در ترکیه و بسیاری از کشورهای اسلامی این مشکل را پیش آورده بود.

لکن خوشبختانه پتانسیلی در جامعه ما وجود داشت که در جوامع اسلامی دیگر کمتر بود و آن بهره‌ای بود که جامعه ما از فرهنگ اهل بیت داشت. این امر پشتوانه‌ای برای ایجاد یک حرکت جهشی و انقلاب در جامعه شد که بتواند تا حدودی آن بحران‌ها و کمبودهای خطرناک را جبران کند. همه ما انقلاب را می‌شناسیم، عوامل مؤثر بر آن را می‌دانیم و کم و بیش با مسیر و زیر و بم‌هایش آشنا هستیم.

وقتی جامعه با چنین بیماری و بحرانی مواجه شد، چه کسی باید جامعه و این بیماری را علاج کند؟ آیا انتظار این است که کسی از خارج مرزهای کشور بیاید و ایران را اسلامی کند؟ نه این توقع وجود داشت و نه چنین چیزی امکان داشت. ابتدا امام (ره) با همراهی چند تن از دوستان و یاران و همفکرانش این حرکت را شروع کرد، به یاری خدا و با تمهیدات و تدبیرات الهی که خدا به ایشان الهام می‌فرمود، این کار گسترش پیدا کرد تا اینکه به چنین انقلاب عظیم و بی‌نظیری در عالم انجامید.

این سه عامل «بینش صحیح، فداکاری و استقامت» را باید در خود تقویت کنید و مطمئن باشید که به نتیجه مطلوبی خواهید رسید. طلبگی کاری است که وجود مقدس ولی عصر ارواحنا فداه به آن عنایت دارند.

نامه منتشرنشده سردار شهید حاج قاسم سلیمانی

ویژگی‌ها و وظایف طلاب جوان و مدرسه علمیه مطلوب

در نشست یادواره سردار سلیمانی و یادبود عمار انقلاب آیت الله مصباح یزدی مورخ 13 دی ماه 1399 که در مدرسه فقهی آل یاسین شهر مقدس قم برگزار گردید آیت الله کعبی به عنوان سخنران جلسه نکات مهمی را با طلاب در میان گذاشتند. مشروح بیانات ایشان در ادامه تقدیم می‌گردد:

اعوذ بالله من الشیطان الرجیم

بسم الله الرحمن الرحیم

الحمدلله رب العالمین

و الصلوة و السّلام علی خیر الأنام المصطفی ابی‌القاسم محمد و علی آله الطیبین الطاهرین لاسیما بقیة‌الله فی الارضین

فرصت مغتنمی است که در جمع طلاب و فضلاء و مدیر و مسئولان و اساتید مدرسه علمیه آل یاسین هستیم. من به محض اینکه آقای موسوی زنگ زد و فرمودند گفتم اجابت بکنم چون به ذهنم بود از خیلی وقت پیش و به آقای حقّانی هم گفته بودم که من می‌خواهم بیایم مدرسه را ببینم از نزدیک، حالا تقارن پیدا کرد آمدن‌مان هم با ایام فاطمیه هم سالگرد شهادت سردار دلها سپهبد شهید حاج قاسم سلیمانی رضوان‌الله تعالی علیه و غم‌مان هم تازه شد با ارتحال ملکوتی یار و برادر قدیمی رهبری به تعبیر خودشان که به عزای ایشان هم نشسته. فقیه مجاهد و حکیم فرزانه علامه حضرت آیت‌الله مصباح یزدی رحمة‌الله علیه و ما باید یک مخرج مشترکی بگیریم از این دو مناسبت و بحثی را مطرح بکنیم که به درد حال و آینده‌مان هم بخورد و مناسبت داشته باشد با ایام فاطمیه و این دو شخصیت و هم پاسداشت و گرامیداشت باشد و هم فایده‌ای برایش مترتب باشد صحبت‌های‌مان.

فلسفه بعثت انبیاء

خداوند در سوره ابراهیم می‌فرماید نسبت به حضرت موسی «لَقَدْ أَرْسَلْنا مُوسى‏ بِآیاتِنا أَنْ أَخْرِجْ قَوْمَکَ مِنَ الظُّلُماتِ إِلَى النُّورِ وَ ذَکِّرْهُمْ بِأَیَّامِ اللَّهِ إِنَّ فی‏ ذلِکَ لَآیاتٍ لِکُلِّ صَبَّارٍ شَکُورٍ» (ابراهیم/5).

فلسفه بعثت انبیاء عمدتاً همین اخراج مردم از ظلمات به سوی نور است و مناسبت‌های ویژه و حوادث ویژه که در امتحانات و سختی‌ها پیش می‌آید و در مناسبت‌های خاص پیش می‌آید مثل همین مناسبت‌های مورد بحث‌مان؛ هم سالگرد شهادت شهید حاج قاسم و هم ارتحال استاد بزرگ‌مان؛ این‌ها به یک شکلی ایام‌الله هستند و هم افراد و هم جامعه و هم حکومت‌ها و هم فرهنگ‌ها و هم تمدن‌ها اگر در مسیر حرکت انبیاء قرار بگیرند می‌توانند از این ایام‌الله درس عبرت بگیرند و مفید باشد برای هدایت و برای نظم شرعی و برای حیات طیبه و برای تحقق عدالت و برای تحقق مصالح عالیه و در نهایت برای کمال قرب الهی.

فقدان آیت الله مصباح یزدی ضایعه‌ای برای نظام و حوزه‌های علمیه است

بسم الله الرحمن الرحیم

انا لله و انا الیه راجعون

ارتحال عالم ربانی و فیلسوف الهی آیت الله آقای حاج شیخ محمد تقی مصباح یزدی رضوان الله تعالی علیه، موجب تاسف و تاثر اینجانب گردید.

شاگردی در محضر عالمان برجسته و عارفان وارسته همچون حضرت امام خمینی و آیت الله بهجت و علامه طباطبایی رحمه الله علیهم اجمعین و همراهی با مقام معظم رهبری از ایشان شخصیتی بی بدیل ساخته بود، ایشان با عنایت الهی سراسر عمر با برکت خود را در خدمت به اسلام ناب و انقلاب و خدمت به حوزه‌های علمیه و ترویج فرهنگ اهلبیت علیهم السلام سپری نمودند.فقدان ایشان ضایعه ای برای نظام جمهوری اسلامی و حوزه های علمیه  است.

اینجانب این ضایعه را به محضر مقام معظم رهبری مدظله العالی، حوزه های علمیه، ارادتمندان و شاگردان و خصوصاً بیت مکرم و بازماندگان تسلیت گفته و از درگاه خداوند متعال برای ایشان رحمت و مغفرت و علو درجات و برای بازماندگان صبر جمیل و اجر جزیل مسئلت می نمایم.

آملی لاریجانی

رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام

حوزه/ حجت الاسلام و المسلمین رئیسی، رئیس قوه قضائیه، در پیامی رحلت آیت‌الله مصباح یزدی را تسلیت گفت.

به گزارش خبرگزاری «حوزه» از تهران، حجت الاسلام و المسلمین سید ابراهیم رئیسی، رئیس قوه قضائیه، در پیامی رحلت آیت‌الله مصباح یزدی را تسلیت گفت.

متن این پیام به شرح ذیل است:  

إِنَّا لِلَّهِ وَإِنَّا إِلَیْهِ رَاجِعُون

قال علی علیه السلام «إِذَا مَاتَ الْعَالِمُ ثُلِمَ فِی الْإِسْلَامِ ثُلْمَةٌ لَا یَسُدُّهَا شَیْءٌ إِلَی یَوْمِ الْقِیَامَةِ»

ضایعه ارتحال فقیه انقلابی و حکیم وارسته، حضرت آیت الله محمد تقی مصباح یزدی رحمت الله علیه، مصیبتی جانکاه برای حوزه‌های علمیه و علاقمندان و دوستداران انقلاب اسلامی بود.

این عالم ربانی، که از ارکان تبیین و ترویج حکمت متعالیه اسلامی در دوران معاصر و از وارثان مبرز علامه طباطبایی به شمار می رفت، در وادی سلوک اخلاقی و عرفانی نیز در مقام همنشینی با بزرگان اخلاق و عرفان همچون مرحوم آیت الله بهجت، خود به استادی بزرگ و هدایتگر در عرفان و اخلاق عملی مبدل شد تا هدایتگر هزاران جان عاشق به سمت معبود باشد.

اما شأن و رتبه عالی آیت الله مصباح یزدی در حکمت، فقه، عرفان و اخلاق که به تعبیر رهبر معظم انقلاب خلاء علامه طباطبایی و شهید مطهری را در دوران ما پر میکند، موجب نشد تا این معلم بزرگ به درس و بحث بسنده کند بلکه آنچه را در مقام علم آموخته بود، در مقام عمل در دفاع از انقلاب اسلامی و رکن رکین ولایت فقیه بذل کرد، به نحوی که در مقابله با هجمه فکری غرب و غربگرایان، در کنار تربیت شاگردانی مهذب، هزاران هزار جوان دغدغه مند را به سلاح دفاع از ارکان معرفتی انقلاب اسلامی مجهز و به سدی محکم در برابر این هجوم مبدل کرد.

شجاعت این فقیه برجسته در بیان حق و حقیقت و بی توجهی به ملامت کنندگان و از سوی دیگر غیرت این مرد بزرگ در دفاع از ولایت حقه فقیه، حضرت امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری، به میزانی موثر و عمیق بود که او را به خار چشم دشمنان این نظام و انقلاب مبدل کرد تا از هیج تلاش و کوششی برای تخریب و ترور شخصیت این عالم وارسته کوتاهی نکنند.

اینجانب ضایعه فقدان این حکیم، فیسلوف و استاد عرفان و اخلاق را به امام زمان ارواحنا له الفداء، رهبری معظم انقلاب اسلامی، حوزه مقدسه علمیه قم، شاگردان، اراتمندان، همسر گرامی،فرزندان و وابستگان ایشان تسلیت گفته، برای این عالم وارسته علو درجات و برای همه دوستداران آن مرحوم، صبر و اجر را مسئلت دارم.

سید ابراهیم رئیسی

بسم الله الرحمن الرحیم

آیت الله مصباح یزدی بدون هیچ مبالغه یکی از اساتید طبقه اول فلسفه و معارف قرآنی در زمان ما در حوزه علمیه قم بود و نیز یکی از معدود اساتیدی بود که می توانست در همه مجامع علمی داخل و خارج زبان گویای اسلام در ارائه معارف اسلام ناب و پاسخگو به همه سؤالات دینی باشد.
آثار مکتوب و منتشرشده استاد در معارف قرآنی، اخلاق و حکمت از کتاب های متقن، مطمئن و گواه قرآن شناسی ایشان و مراتب علمی و عرفانی استاد بزرگوار است.
تعدادی از فضلای حوزه علمیه قم از شاگردان ایشان بوده و به این شاگردی افتخار می نمایند و حق هم همین است.
به نظر می رسد چون این بزرگوار طبق تشخیص و وظیفه خود قبل از پیروزی انقلاب و بعد از آن مسیر معمولی اساتید یعنی تدریس فقه و اصول فاصله گرفت و کارهای مهمتری را که تشخیص می داد به نفع اسلام و بسیار لازم است، دنبال کرد، مراتب علمی او در فقه و اصول تا حدی نزد برخی حوزویان مورد غفلت قرار گرفت.
از برخی مراجع تقلید که بگذریم، در حوزه علمیه افرادی مانند آیت الله مصباح شاید به عدد انگشتان دو دست هم نداشته باشیم.
مناظره های عقیدتی ایشان با مخالفان، در دفاع از اسلام را از یاد نبرده ایم؛ مسافرت های ایشان به کشورهای متعدد و حضور در مجامع علمی آنان و بیان معارف اسلام و پاسخ به سؤالات حضار از خدمات برجسته ایشان است.
برنامه حدود دو ساله اش برای اساتید دانشگاه ها درسال های اول انقلاب که نتیجه اش بیان یک دوره معارف قرآنی بود، از افتخارات حوزه علمیه بشمار می آید.
از مراتب علمی بالاتر، این عزیز از جنبه های معنوی و اخلاقی به گونه ای مؤثر بود که هر جمعی که با ایشان ارتباط حوزوی و شاگردی پیدا کرده اند، غالبا ارادتمند ایشان شده و اذعان دارند که خلوص، موحّد بودن، عدم توجه به مادیات و مظاهر آن و دنبال انجام وظیفه بودن در سراسرزندگی استاد محسوس است.
و در نتیجه از نظر روحی و اخلاقی، این استاد اثرات چشمگیری در رشد معنوی طلاب و فضلا داشته و درس اخلاق او از برکات حوزه علمیه بود.

رضا استادی

بسم الله الرحمن الرحیم

إِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَیْهِ رَاجِعُونَ

إِذَا مَاتَ الْعَالِمُ ثُلِمَ فِی الْإِسْلَامِ ثُلْمَةٌ لَا یَسُدُّهَا شَیْءٌ إِلَی یَوْمِ الْقِیَامَةِ

رحلت عالم ملکوتی، فقیه بصیر و فیلسوف مجاهد مرحوم علامه آیت الله آقای حاج شیخ تقی مصباح یزدی «قدس سره» عضو مجلس خبرگان رهبری، موجب کمال تأثر و تأسف گردید.

مرحوم آقای مصباح که از شاگردان مبرز حضرت امام و علامه طباطبائی رضوان الله علیهما و از ذخایر اسلام و انقلاب بود در عرصه های مختلف نظام مقدس اسلامی، از جمله مجلس خبرگان رهبری، شورای عالی انقلاب فرهنگی و جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با روحیه ای انقلابی به عنوان یک متفکر و صاحب نظر حاضر شد و با نظریه پردازی، ارائه آثار علمی و تربیت شاگردان فراوان، همواره یار و یاور انقلاب اسلامی و رهبر معظم انقلاب «مدظله العالی» بود و به تعبیر رهبر فرزانه انقلاب «اگر خداوند متعال به نسل کنونی ما این توفیق را نداد که از شخصیت‌هایی مانند علامه طباطبائی و شهید مطهری استفاده کند، اما به لطف خدا این شخصیت عزیز و عظیم القدر، خلاء آن عزیزان را در زمان ما پر می‌کند».

از ویژگی‌های بارز ایشان این بود که به مصداق آیه شریفه «إنَّمَا یخْشَی اللّه مِنْ عِبَادِهِ الْعُلَمَاء» بی‌واهمه بر اعتقاد و باوری که داشت می‌ایستاد و مدح و ذم دیگران در او تأثیری نداشت.

اینجانب خاضعانه این مصیبت مؤلمه را محضر مبارک حضرت ولی عصر(عج)، مقام معظم رهبری، حوزه‌های علمیه، علمای اعلام، شاگردان و ارادتمندان به ویژه خانواده و فرزندان فاضل ایشان تسلیت می‌گویم و از درگاه خداوند سبحان برای آن مرحوم روح و رضوان الهی و برای بازماندگان و علاقمندان ایشان صبر و اجر و توفیق ادامه راه این شخصیت انقلابی و بابصیرت را مسئلت دارم.

احمد جنتی

رئیس مجلس خبرگان رهبری و دبیر شورای نگهبان

بسم الله الرحمن الرحیم 
انا لله وانا الیه راجعون 

ارتحال عالم مجاهد جامع معقول و منقول استاد مسلّم حوزه های علمیّه آیة الله حاج محمد تقی مصباح یزدی را به رهبری معظّم انقلاب و مراجع عظام تقلید و شاگردان و عموم علاقه مندان تسلیت، علوّ درجه آن متفکّر راحل و صبر جمیل و اجر جزیل بیت مکرّم ایشان از خدای سبحان مسئلت می شود.

جوادی آملی

١٣٩٩/١٠/١٢

بسم الله الرّحمن الرّحیم

عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ کَانَ عَلِیٌّ ع یَقُول‏:
وَ إِذَا مَاتَ‏ الْعَالِمُ‏ ثُلِمَ فِی الْإِسْلَامِ ثُلْمَةٌ لَا یَسُدُّهَا شَیْ‏ءٌ إِلَی یَوْمِ الْقِیَامَة
ارتحال عالم ربانی، فقیه وارسته و فیلسوف انقلابی، آیت الله مصباح یزدی رحمه الله علیه را به محضر امام عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف و مقام معظم رهبری دام ظله تسلیت میگوییم.
ارتحال این عالم جامع و انقلابی، حوزه و حوزویان و ملّت انقلابی ایران را در اندوهی عمیق فرو برد؛ اندوهی که همزمان با نخستین سالگرد شهادت سردار مقاومت شهید حاج قاسم سلیمانی، داغ و تاثر از دست دادن ایشان را دوچندان نمود.
این عالم بزرگوار عمر شریف و بابرکت خویش را که محصول بهره گیری سالیان متمادی از اساطین و قله های علمی و معنوی همچون امام راحل، آیت الله بروجردی و علامه طباطبایی رحمه الله علیهم بود، در خدمت به مکتب اسلام و انقلاب اسلامی در همه ابعاد خود مصروف داشتند و به حق اسوه ای تمام عیار، جامع و کم نظیر برای حوزه و حوزویان بودند.
جامعیت علمی، معنویت، بصیرت و روشنگری، حضور در صحنه اقامه دین و پاسخ گویی به نیازهای انقلاب اسلامی، تلاش در تولید علوم انسانی اسلامی، شاگردپروری و ... بخشهایی از کارنامه نورانی و بابرکت آن حکیم مجاهد است. حکیمی که حکمتش با صفا و معنویت، بصیرت و استقامت در راه حق و دفاع از ولایت همراه بود و این استواری و صلابت در دفاع از راه حق و مسیر ولایت همواره از ایشان خار چشمی برای دشمنان انقلاب اسلامی ساخته بود. شخصیتی که عمارگونه در دفاع و حمایت از رهبر معظم انقلاب اسلامی ایستاد و در این راه آماج طعنها و کینه توزی های متعدد قرار گرفت اما همچون دیگر مجاهدان حقیقی راه حق، ترس و باکی از این سرزنشها نداشت.
هرچند درگذشت این حکیم فرزانه و انقلابی برای حوزه های علمیه و برای جهان اسلام صدمه ای جبران ناپذیر است اما راه، سیره و منش علمی- عملی و بصیرتی آن بزرگمرد ادامه دارد که
;الْعُلَمَاءُ بَاقُونَ مَا بَقِیَ الدَّهْرُ أَعْیَانُهُمْ مَفْقُودَةٌ وَ أَمْثَالُهُمْ فِی الْقُلُوبِ مَوْجُودَة;
ما فرزندان و شاگردان آن حکیم فرزانه و انقلابی به تاسی از ایشان عهد میبندیم که راه نورانی ایشان به خصوص دفاع از حریم حق و کیان ولایت را تا پای جان ادامه دهیم و در این مسیر از هیچ سرزنش و ملامتی نهراسیم.
خداوند تبارک و تعالی ایشان را با ائمه معصومین علیهم السلام محشور گرداند و ما از ادامه دهندگان حقیقی راه ایشان قرار دهد، ان شاء الله.

 والسلام علی عبادالله الصالحین