مناهج

نظرسنجی سنن حوزوی

مناهج
نگرش ها و دغدغه های حوزه و روحانیت

طبقه بندی موضوعی

۸ مطلب در آذر ۱۳۹۹ ثبت شده است

راهنمایی برای درس خواندن

جلیل محبی؛ معاون حقوقی مرکز پژوهش های مجلس

 

درباره کارکرد و خدمت‌رسانی طلاب علوم دینی حرفهای بسیاری زده شده و گفتگوها و مناظرات مفصلی تا کنون برگزار شده است. از حضور در میان مردم، حل مشکلات آنها، طرحهایی مثل امام محله تا فقه نظام ساز و تمدن ساز و ایجاد بستر فکری تمدن نوین اسلامی.

همه این اهداف مقدس و لازم‌اند و هر طلبه‌ای فراخور علاقه و استعداد و انگیزه‌اش به دنبال یکی از این روشها می‌رود و باید برود.

 

آنچه در این میان مغفول مانده است، کارکرد طلبه در خدمت‌رسانی به جمهوری اسلامی است. امروز برخلاف دهه شصت که امتداد دوران مبارزه علیه طاغوت بود و طلاب سیاسی به تبع کار سیاسی وارد سیستم اداره و مدیریت جمهوری اسلامی می‌شدند، ورود به سیستم کاری برای خدمت‌رسانی به ساختار محدود شده است. ورود یک طلبه به سیستم یا از طریق معاونت‌های فرهنگی دستگاه‌ها یا به عنوان امام جماعت و عناوینی از این دست انجام می‌شود که بعضاً تبعات منفی نیز در پی دارد از جمله اینکه طلبه تبدیل به شخصی می‌شود که در قبال خواندن نماز جماعت در نمازخانه ادارات حقوق می‌گیرد.

حال آن که علمی که یک طلبه در فقه و اصول می‌خواند می‌تواند هدف تشکیل نظام اسلامی که اجرای احکام الهی است را فراهم کند.

 

برای این هدف طلبه نیازمند خواندن علومی غیر از فقه و اصول نیز هست و امروز می‌بینیم که خواندن یک رشته تحصیلی در کنار دروس حوزوی میان طلاب مرسوم شده که کار بسیار شایسته‌ای است.

اما آنچه موجب شده این قلم به نوشتن وادار شود توصیه به خواندن رشته حقوق در کنار علوم حوزوی است.

رشته حقوق از چند جهت برای طلاب مفیدترین رشته‌ای است که می‌توانند در آن به تحصیل بپردازند زیرا:

 

1. هم‌پوشانی مطالب رشته حقوق با فقه و اصول بسیار بالاست. بجز کتاب طهارات و عبادات باقی مباحث مربوط به رشته حقوق است. از کتاب دفاع تا بیع و اجاره و وکالت و مضاربه و وصیت و ارث تا حدود و تعزیرات و قصاص و دیه تا قضا و شهادات و ادله اثبات همگی دروس رسمی رشته حقوق است و با عنایت به این که طلاب در شرح لمعه و مکاسب و دیگر کتب به طور ریشه‌ای این مباحث را مطالعه می‌کنند و از سند احادیث و اختلاف اقوال فقها تا فروض نادر را در درس بحث می‌کاوند، در خواندن علم حقوق بسیار پیشرو و جلوتر از سایر دانشجویان قرار می‌گیرند.

 

2. علم حقوق در مرکز علوم مربوط به حکومت‌داری قرار دارد. هر رشته‌ای از علومی که در دانشگاه‌ها به نوعی به حکومت‌داری مربوط است، از مالیه عمومی و مدیریت و حسابداری و فرهنگ و علوم اجتماعی همگی "پیوست قوانین و مقررات" دارند. به این معنا که نظام‌های قانونی هر آنچه در علوم خاص برای اداره جامعه لازم می‌دارند را در قالب مقرره و حکم و قانون برای حکومت تبدیل می‌کنند.

در واقع علم حقوق در کنار مباحث ذاتی خود که از فقه گرفته شده است ابزاری برای تبدیل هست‌ها به بایدها است و افرادی که در آن علوم خاص به تفحص و تعلیم و تعلم مشغولند از آن ابزار بی بهره‌اند و دست به دامن حقوق می‌شوند. از این رو حقوق‌دان برای تبدیل یک علم به سیاست ناچار است آن علم را مطالعه و از محصولات آن استفاده کند تا بتواند به تعبیر امروزی سیاست‌گذاری کند. این مساله در نظام‌های عرفی هم وجود دارد و گسترش علم حقوق در شاخه‌های بین رشته‌ای مفصلی را در آمریکای شمالی و اروپا موجب شده است.

وجود مباحث درسی متعدد مانند حقوق اداری، حقوق کار، حقوق مالکیت فکری، جرم‌شناسی، حقوق دریایی، جرائم جدید مانند کلاهبرداری و اختلاس و ارتشا و جعل و در کنار مباحث حدود و قصاص و دیات، حقوق بین‌الملل و شناخت سازمان‌های بین‌المللی و اسناد بین‌المللی با تجارت بین‌الملل و مباحث تجارت داخلی در قانون تجارت، حقوق ثبت، حقوق بیمه و مباحث متعدد دیگر که اغلب بین رشته‌ای هستند به فردی که علوم مبنایی‌تر یعنی فقه و اصول را به دقت خوانده کمک شایانی می‌کند تا به دقتی برسد که بتواند در عرصه اجتماعی به عنوان یک سیاست‌گذار به جمهوری اسلامی کمک کند.

 

3. طلاب حتی در سطوح معمولی‌تر به واسطه خواندن رسائل و کتب اصولی از آن دست، در فهم مباحث حقوقی و استنباط دقیق‌تر به روش مذکور بسیار موفق‌ترند. علم اصول در رشته حقوق قدری سطحی است و صرفاً به نتایج به دست آمده در خلال مباحث اصولی فقهای بزرگ که به نظر مشهور تبدیل شده می‌پردازد و در این میان طلبه‌ای که تسلط کافی به رسائل داشته باشد می‌تواند به عنوان یک نظریه‌پرداز وارد گود شود. تسلط به کفایه آخوند هرچند برای بسیاری از مباحث نیاز نمی‌شود اما کسی که با فهم کفایه وارد فضای حقوق می‌شود امکان بیشتری برای دقت بیشتر در تدوین و تنقیح قوانین و مقررات حکومتی و اجتماعی نسبت به دیگران دارد.

 

4. برخی از طلاب علاقه به مباحث علوم دیگر دانشگاهی از جمله مباحث فرهنگی و اجتماعی دارند. همچنین برخی به مباحث فلسفی و ریشه‌ای تر علاقه‌مندند.

باز تفاوتی نمی‌کند. فرض کنید طلبه‌ای علاقه‌مند ورود به سیاست‌گذاری فرهنگی در جایی مانند شورای عالی انقلاب فرهنگی یا نهادهای وابسته یا مرتبط است. در همه این گزینه‌ها فردی که می‌خواهند اندیشه فلسفی یا فرهنگی خود را وارد عرصه کند نیازمند پیوست تقنینی و مقرراتی است. به عبارتی بهترین توصیه به این افراد آن است که تحصیلات آکادمیک خود را درکنار دروس حوزوی در مقطع کارشناسی به رشته حقوق و در مقاطع ارشد و دکتری به رشته مورد علاقه بپردازند.

  • علی مهدوی

مصاحبه رسانه حوزوی مناهج با آیت الله عبداللهی عضو جامعه مدرسین

باتوجه به پیش‌رو بودن انتخاب رییس جامعه مدرسین توسط این نهاد مقدس حوزوی انقلابی، تحریریه رسانه حوزوی مناهج خدمت آیت الله عبداللهی عضو جامعه مدرسین رسید تا هم درباره حضرت آیت الله یزدی (قدس الله سره) و هم معیارهای لازم برای ریاست جامعه مدرسین گفتگویی داشته باشد:

 

 

سوال: لطفا درباره جایگاه و اهمیت جامعه مدرسین در حوزه، جامعه و انقلاب اسلامی لطفا بفرمایید.

 

جامعه مدرسین یک نهاد حوزوی است که همانطور که در اساسنامه آن هم آمده نهادی علمی، فرهنگی و سیاسی است. جامعه مدرسین اهداف مشخصی دارد. گرچه در ابتدای انقلاب تشکیلات رسمی نداشت و عده‌ای از علمایی که احساس مسؤولیت بیشتری می‌کردند کنار هم جمع شدند و حرکتها و تحول‌خواهی‌هایی را بر اساس احساس مسؤولیت برای انقلاب انجام دادند. اما کم کم یک تشکیلات شد و اساسنامه پیدا کرد.

 

  • علی مهدوی



بسم‌الله الرحمن الرحیم
دانشمند برجسته و ممتاز هسته‌ای و دفاعی کشور جناب آقای محسن فخری‌زاده به دست مزدوران جنایتکار و شقاوت‌پیشه به شهادت رسید.

این عنصر علمی کم‌نظیر  جان عزیز و گرانبها را به خاطر تلاشهای علمی بزرگ و ماندگار خود، در راه خدا مبذول داشت و مقام والای شهادت، پاداش الهی اوست.

دو موضوع مهم را همه‌ی دست‌اندرکاران باید به جِدّ در دستور کار قرار دهند:

1 نخست پیگیری این جنایت و مجازات قطعی عاملان و آمران آن،

2 و دیگر پیگیری تلاش علمی و فنی شهید در همه‌ی بخشهائی که وی بدانها اشتغال داشت.

اینجانب به خاندان مکرم او و به جامعه‌ی علمی کشور و به همکاران و شاگردان او در بخشهای گوناگون، شهادت او را تبریک و فقدان او را تسلیت میگویم و علو درجات او را از خداوند مسألت میکنم.

سیّدعلی خامنه‌ای
۸ آذرماه ۹۹


  • صادقی



🖋 محمود محققیان؛ مدیر مرکز علمی تربیتی امام خمینی(ره) حوزه علمیه قم


🔹 انقلاب اسلامی ایران با رهبری امام خمینی(ره) در سال 57 به پیروزی رسید و این پیروزی نتیجه انقلاب فرهنگی و نظریه پردازی امام و یارانش در ذهن و فکر مردم ایران در طول سالهای قبل از انقلاب بود.مقام معظم رهبری،شهید مطهری،شهید بهشتی،شهید مفتح،شهید بهشتی نژاد،شهید مدنی و... نظریه‌پردازان و تئوریسین‌های انقلاب بودند. تشکیل حکومت جمهوری اسلامی نیاز به اثبات داشت و اثبات علمی در دستور کار امام و شاگردان نخبه او قرار گرفت.

🔹 در مقابل مکاتب غربی و شرقی صف کشیده بودند و به قول نظریه‌پردازان انقلاب جبهه باطل در مقابل جبهه حق صف بسته بود. جنگ جنگ اندیشه و نظر بود. نتیجه این جنگ پیروزی منطق اسلام و امام شد. همین پیروزی سبب ترور نظریه‌پردازان شد. یعنی دشمن می‌داند اگر به صورت منطقی پیروز نشود باید غیر منطقی باشد. چون فلسفه غرب بر اساسِ «هدف وسیله را توجیه می‌کند» استوار است.

🔻 ترورها ادامه یافت ...
اما چه کسانی هدف قرار می گرفتند؟ دیگر از روحانیون و نظریه‌پردازان در خط ترور نبودند! چون انقلاب از مرحله اثبات عبور کرده بود. و به مرحله اثبات کارآمدی آن نظریه‌ها رسیده‌ایم. هر جا اثبات می‌کنیم ترور در دستور کار دشمن بی‌منطق است. باید به همه اثبات کنیم توانستیم نظریه‌های انقلابی که روی کاغذ و در سخن اثبات کرده‌ایم را در عمل پیش ببریم. اگر چنین نکنیم شکست می‌خوریم. دشمن این را خوب می‌داند. لذا در هر موضوعی اثبات می‌کنیم ترور می‌شویم. ترور یعنی ما برده‌ایم!

🔹 نیروی قدس کارآمدی را اثبات کرد،حاج قاسم با خونش امضا کرد. انرژی اتمی کارآمدی را اثبات کرد،علی محمدی و احمدی روشن و شهریاری با خون خویش امضا کردند. توانمندی دفاعی نیاز به یک امضای پر رنگ داشت، لذا فخری‌زاده وظیفه‌ای داشت سنگین.

❓حال سوال اینجاست که اقتصاد و سیاست خارجی  و... توانسته‌اند کارآمدی نظام را در این زمینه‌ها اثبات کنند؟ سؤال در این است که چرا هرگاه غربی فکر می‌کنیم هیچ‌کس با ما مشکلی ندارد؟ در هر علمی غربزده باشیم خیال دشمن راحت است. نه پیشرفت در کار است و نه اثبات کارآمدی! و نیازی به مقابله دشمن و ترور هم نیست. داغ ترور دانشمندان بر قلب ما نشانه صحت عمل آنهاست.

✅ مقام معظم رهبری در آخرین بیانات خود جمله‌ای کلیدی فرموده‌اند که البته قبل از این هم بارها بر آن تاکید فرموده اند:
«باید با همت جدی و تلاش پیگیر مسئولان، تأثیر اجرای راهکارهای عملی در زندگی مردم مشخص شود.»


  • صادقی



بسم‌الله الرحمن الرحیم
وَلا تَحسَبَنَّ الَّذینَ قُتِلوا فی سَبیلِ اللَّهِ أَمواتًا بَل أَحیاءٌ عِندَ رَبِّهِم یُرزَقونَ﴿ آل عمران ۱۶۹﴾ ای پیامبر! هرگز گمان مبر کسانی که در راه خدا کشته شدند، مردگانند! بلکه آنان زنده‌اند، و نزد پروردگارشان روزی داده می‌شوند.

ترور دانشمندان و انسان‌های بی‌گناه که عمر خود را صرف ارتقای علم و دانش کرده‌اند کاری پلید و کثیف است که تنها از عهده جنایتکاران و خون‌خوارانی چون آمریکا و رژیم صهیونیستی و عمالشان برمی‌آید. کسانی که داعیه دفاع از حقوق بشر را دارند و برای پیشبرد امیال پلیدشان به انجام هر کار ضد انسانی اقدام می‌کنند و دستشان به خون هزاران انسان بی‌گناه در سراسر عالم آلوده است. این‌گونه اقدامات با هدف توطئه برای استقلال و آزادی یک ملت با عزت است که برای نیل به استقلال، خون‌های بسیاری را نثار کرده است. دشمنان ایران اسلامی باید بدانند با این‌گونه اقدامات، کوچک‌ترین خدشه‌ای به اراده مردم با غیرت کشورمان نه تنها وارد نمی‌شود، بلکه بیش از گذشته بر درستی مسیری که انتخاب کرده‌اند مطمئن‌تر می‌شوند.

مسئله نفوذ در دستگاه های مختلف مسئله‌ای خطیر و با اهمیت است که باید بیش از گذشته مورد توجه همه مسئولان به‌ویژه مسئولان امنیتی کشور قرار گیرد. شهادت شهید فخری زاده دانشمند هسته‌ای که در راه تحقق آرمان‌های انقلاب اسلامی و توسعه علم و دانش در کشور عزیزمان همچون سردار قاسم سلیمانی جان خود را فدا کرد، را به محضر مقام معظم رهبری مدظله‌العالی و مردم عزیز کشورمان تبریک و تسلیت می‌گویم و ضمن محکومیت این حادثه غمبار، پیگیری جدی و سریع آن را تا مجازات عاملان جنایت از مسئولان امنیتی و سربازان عزیز گمنام حضرت ولی‌عصر عجل الله تعالی فرجه خواهانم.



  • صادقی



👤 آیت الله اعرافی در واکنش به شهادت شهید فخری زاده

🔹 این جنایت ددمنشانه و اقدام تروریستی کوردلانه که در هفته بسیج و سالگرد شهادت دانشمند فرزانه شهید شهریاری (ره) توسط عناصر خودفروخته تروریستی صورت گرفت بار دیگر ترس و وحشت دشمنان جمهوری اسلامی ایران را از پیشرفت های اعجاب برانگیز دفاعی کشور به جهانیان ثابت کرد.

🔹 اینجانب بنام حوزه‌های علمیه شهادت و عروج ملکوتی این دانشمند ارشد و مدیر جهادی را  به مقام معظم رهبری و فرماندهی کل نیروهای مسلح مدظله العالی، ملت رشید و شهیدپرور کشور و خانواده ارجمند، دوستان، آشنایان و همکاران ایشان تسلیت و تبریک عرض می کنم و از درگاه خداوند متعال برای آن شهید عزیز رضوان و غفران الهی و برای خانواده ایشان صبوری و شکیبایی و اجر جزیل  مسئلت می نمایم.

 🔹 مؤکدا از مسئولان امنیتی کشور می خواهم که در نهایت دقت و سرعت نسبت به شناسایی و برخورد قاطع با عوامل و محرکان این جنایت فجیع اقدام نمایند.

متن کامل پیام:
hawzahnews.com/x9VmS



  • صادقی
  • صادقی



🔹وزارت دفاع: بعدازظهر امروز جمعه عناصر تروریست مسلح خودرو حامل محسن فخری زاده رییس سازمان پژوهش و نوآوری وزارت دفاع را مورد حمله قرار دادند. در جریان درگیری تیم حفاظت ایشان با تروریست‎ها آقای محسن فخری زاده به شدت مجروح شد و بیمارستان منتقل شد.

🔹متاسفانه تلاش تیم پزشکی برای احیاء ایشان موفق نبود و دقایقی قبل این مدیر خدوم و دانشمند پس از سالها تلاش و مجاهدت به درجه رفیع شهادت نائل آمد.


  • صادقی